สีปัสสาวะบอกอะไรกับเรา

สี ปัสสาวะของคนปกติจะมีสีเหลืองอ่อน จนถึงเหลืองเข็มใสไม่ขุ่นสีเหลืองเกิดจากเกิดจากสาร Urochrome ในปัสสาวะ หลายท่านมาพบแพทย์เพราะสีของปัสสาวะเปลี่ยน นอกจากการสังเกตสีปัสสาวะแล้ว ยังต้องสังเกตว่ามีอาการ หรือการเปลี่ยนแปลงอย่างอื่นด้วย เช่น อาการกลั้นปัสสาวะไม่ได้ ปัสสาวะบ่อยขึ้นหรือไม่ ปวดแสบขัดเวลาปัสสาวะหรือไม่ ปวดเอวหรือท้องน้อยหรือไม่ ชนิดของอาหารที่รับประทาน ยาที่รับประทาน การ สังเกตสีของปัสสาวะทำได้ง่ายๆ โดยผู้ชายให้สังเกตสีเมื่อปัสสาวะเริ่มออก หรือสังเกตสีของน้ำในชักโครก ส่วนผู้หญิงสังเกตที่ชักโครก และกระดาษที่ใช้ซับปัสสาวะ ความผิดปกติของสีปัสสาวะที่พบได้ สีขาวแต่ขุ่น ปัสสาวะ ขาวแต่ขุ่นมักจะพบในผู้ที่ดื่มนมเป็นปริมาณมากเกิดจากผลึกของ phosphate สาเหตุที่พบบ่อยอีกสาเหตุหนึ่ง คือการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ เช่น กรวยไตอักเสบ กระเพาะปัสสาวะอักเสบ หรือเกิดจากมีน้ำเหลืองในปัสสาวะที่เรียกว่า Chyuria ปัสสาวะออกมาเป็นสีอมแดง ผู้มีปัสสาวะสีแดงมักจะรีบมาพบแพทย์สาเหตุที่สำคัญคือ มีเลือดออกทางเดินปัสสาวะ เช่น นิ่ว เนื้องอก การติดเชื้อทางเดินระบบปัสสาวะ เมื่อเรานำปัสสาวะไปส่องกล้องจะพบเม็ดเลือดแดงในปัสสาวะ มี Hemoglobin ในปัสสาวะ ปกติ Hemoglobin จะอยู่ในเม็ดเลือดแดงซึ่งไม่สามารถผ่านเข้ามาในปัสสาวะ การตรวจพบ Hemoglobin โดยที่ไม่มีเม็ดเลือดแดงในปัสสาวะ หมายถึงเม็ดเลือดแดงมีการแตกตัว Hemolysis ทำให้ Hemoglobin ผ่านไตลงมาในปัสสาวะ อีกวิธีหนึ่งที่ทำให้ทราบว่ามีการแตกของเม็ดเลือดแดง คือ การเจาะเลือด และนำไปปั่นเอาน้ำเหลืองมาดู จะพบว่าน้ำเหลืองเป็นสีชมพู มี Myoglobin ในปัสสาวะ ปกติ Myoglobin จะพบในกล้ามเนื้อ หากกล้ามเนื้อมีการทำลายเช่น โรค Rhabdomyolysis จะทำให้มีสาร Myoglobin ในปัสสาวะซึ่งจะทำให้เกิดสีแดง เมื่อนำปัสสาวะไปส่องกล้องไม่พบเม็ดเลือดแดง และน้ำเหลืองในเลือดก็ใส สีแดงของปัสสาวะเกิดจากอาหารที่รับประทาน เช่น Blackberries และ beets เนื่องจากมีสาร anthrocyanin ยาที่ทำให้ปัสสาวะสีแดงได้แก่ phenytoin, phenothiazines ปัสสาวะเป็นสีน้ำตาลออกทางดำ เกิด จากปัสสาวะมี Myoglobin หรือมี Hemoglobin ในปัสสาวะทำให้ปัสสาวะออกสน้ำตาลไปทางดำ ภาวะที่พบได้บ่อยคือ ภาวะเม็ดเลือดแดงแตกโดยเฉพาะจากยา Quinine ที่ใช้รักษาโรคมาลาเรีย หรือผู้ที่เป็นโรคเลือด G6PD Deficiency เมื่อได้ยาที่แพ้จะเกิดเม็ดเลือดแดงแตก นอกจากนั้นยังเกิดจากการรับประทานถั่วในปริมาณที่มาก หรือจากยา  L-dopa  methyldopa,chloraquine, primaquine, furazolidone, metronidazole, nitrofurantoin, cascara/senna laxatives, methocarbamol, and sorbitol ปัสสาวะมีสีส้ม ผู้ ที่มีปัสสาวะสีส้มส่วนใหญ่เกิดจากยาและอาหารได้แก่  phenazopyridine (Pyridium)ซึ่งเป็นยารักษาอาการปัสสาวะขัด ยารักษาวัณโรค Rifampin, phenacetin, sulfasalazine, Vitamin C, riboflavin,และ carrots ปัสสาวะเป็นสีน้ำเงิน ผู้ ที่มีปัสสาวะสีเขียวหรือน้ำเงินมักจะเกิดจากยา ยาที่พบบ่อยได้แก่ Methylene blue ใช้รักษาอาการปัสสาวะขัด นอกจากนั้นยังมียาอีกหลายชนิด เช่น Amitriptyline, indomethacin, resorcinol, triamterine, cimetidine, phenergan,และ multivitamins